Poniższy artykuł pochodzi z magazynu "DOBRY DOM ENERGOOSZCZĘDNY" - maj 2021.
...

REKUPERACJA - Skuteczna walka ze smogiem w domu


Według raportu WHO z 2018 roku, 36 z 50 najbardziej zanieczyszczonych miast Unii Europejskiej znajduje się w Polsce, a ponad 72% polskich miast przekracza normy jakości powietrza.

Zanieczyszczenie powietrza ma wyjątkowo negatywny wpływ nie tylko na nasz układ oddechowy ale również, w późniejszym etapie, na układy krwionośny i nerwowy. Większe frakcje zanieczyszczeń są filtrowane przez płuca, natomiast pył zawieszony (PM 2.5) dostaje się za ich pośrednictwem do krwi, a w konsekwencji całego organizmu. Pył zawieszony oraz zawarty w nim benzo(a)piren, to substancje kancerogenne, o udowodnionym działaniu rakotwórczym. Te i inne fakty skłaniają nas do refleksji nad tym, czym oddychamy. Powietrze, którym oddychamy, ma znaczenie! Stan powietrza na zewnątrz bezpośrednio wpływa na jakość powietrza w naszych domach, a tą jesteśmy w stanie kontrolować. Powietrze zewnętrzne czyli, w sezonie grzewczym, powietrze zanieczyszczone, wprowadzane do budynku przez nieszczelności, przewietrzanie lub przez centralny system wentylacji mechanicznej, musi zostać przefiltrowane. W domach z wentylacją naturalną, stosowane przenośne oczyszczacze powietrza spełniają swoją funkcję jedynie w miejscu ich usytuowania. Warto rozważyć inwestycję w centralny system wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, w którym całość powietrza doprowadzanego do budynku jest oczyszczona. Instalacja wentylacji mechanicznej z tzw. rekuperacją czyli system HRV, jest coraz bardziej popularna w Polsce. W obliczu nowych regulacji WT 2021, ("Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie"), dotyczących zapotrzebowania budynków na energię pierwotną, powoli staje się standardem w nowo budowanych domach.

JAK DZIAŁA SYSTEM HRV I JAKIE SĄ JEGO ZALETY?

Rekuperator (centrala wentylacyjna, będąca sercem systemu), wraz z odpowiednio zaprojektowanym i wykonanym systemem dystrybucji powietrza, tworzy kompletną instalację wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła. Taki system zapewnia odpowiednią krotność wymiany powietrza w budynku, dostarcza świeże, oczyszczone (filtr w rekuperatorze) powietrze z zewnątrz, które jest dodatkowo ogrzane w centrali przez powietrze usuwane z budynku. Za pośrednictwem instalacji wentylacyjnej świeże powietrze doprowadzane jest do pomieszczeń tzw. czystych (pokój, sypialnia), a usunięcie powstałych zysków wilgoci oraz zanieczyszczeń następuje z pomieszczeń tzw. brudnych (kuchnia, łazienka, toaleta). Zalet takiego systemu, pod warunkiem prawidłowo zaprojektowanej i wykonanej instalacji, na wysokiej jakości komponentach, jest wiele:
• Odpowiednia, zrównoważona wentylacja budynku, niezależnie od warunków panujących na zewnątrz.
• Odzysk ciepła z powietrza usuwanego z pomieszczeń – mniejsze koszty ogrzewania w sezonie grzewczym.
• Czyste, świeże powietrze w domu, nawiewane w odpowiedniej, (zależnej od potrzeb), ilości. Możliwość bardzo dokładnej filtracji dzięki filtrom klasy F7 lub kanałowym oczyszczaczom powietrza, (szczególnie ważne dla alergików i mieszkańców terenów przemysłowych).
• Eliminacja ryzyka zawilgocenia budynku i wystąpienia pleśni – odpowiednia cyrkulacja powietrza.
• Właściwa wilgotność względna powietrza w sezonie grzewczym – dzięki instalacji dodatkowych akcesoriów typu nawilżacz kanałowy.
• Możliwość wentylacji "na żądanie" - sterowanie na podstawie poziomu CO2 i RH w budynku, wentylacja 2-strefowa, programator tygodniowy, sterowanie urządzeniami mobilnymi.
• Możliwość współpracy rekuperatora z domem inteligentnym (BAS).
• Mniejsze zapotrzebowanie na ciepło budynku – spełnienie nowych wymogów WT 2021, dotyczących wartości współczynnika EP [kWh/m2rok).

JAKI REKUPERATOR WYBRAĆ?

Podejmując decyzję dotyczącą centrali wentylacyjnej, czyli najważniejszego i jednocześnie najdroższego elementu składowego całej instalacji HRV, musimy wziąć pod uwagę przede wszystkim aspekty techniczne: odpowiednią wydajność przy zakładanych oporach przepływu instalacji (dobraną na podstawie bilansu powietrza dla budynku), rodzaj wymiennika (stopień sprawności odzysku ciepła), pobór prądu i głośność urządzenia (klasy energetyczne), w jakim systemie pracuje (Constant Flow /Constant Pressure) i jak rozwiązany jest system przeciwzamrożeniowy. Ponadto wyposażenie standardowe centrali czyli, co dostaniemy w wersji podstawowej i możliwości jej rozbudowania: dodatkowe opcje sterowania oraz urządzenia peryferyjne (np.nawilżacz kanałowy, oczyszczacz kanałowy, współpraca z GWC, BMS, możliwość sterowania przez urządzenia mobilne, WiFi, internet). Rozważmy gabaryty i wykonanie urządzenia (np. poziome, pionowe) i dostępną przestrzeń instalacyjną (do późniejszego serwisu, prawidłowej eksploatacji, wykonania niezbędnych podłączeń zgodnie z dokumentacją producenta). Ważna jest też opinia i renoma marki na rynku oraz certyfikaty i dokumenty, jakie posiada rekuperator(np. certyfikat Passive House Institute, spełnienie wymogów programu Czyste Powietrze i standardów WT 2021). Constant Flow - system stałego przepływu powietrza, niezależnie od oporów instalacji. Gwarantuje utrzymanie stałego, zadanego na urządzeniu wydatku powietrza, najwyższą sprawność odzysku ciepła, energooszczędność budynku i całego systemu oraz szybsze prace instalacyjne i uruchomienie.

JAKIE SĄ MOŻLIWOŚĆ FILTRACJI W SYSTEMACH HRV I JAK WYBRAĆ OPTYMALNĄ METODĘ?

W rejonach o silnie zanieczyszczonym powietrzu, kluczowym jest wybór rekuperatora ze skutecznym systemem filtracji powietrza. Każda centrala posiada wbudowane 2 filtry: filtr świeżego powietrza, który oczyszcza powietrze zewnętrzne wprowadzane do budynku oraz filtr powietrza wywiewanego z pomieszczeń, chroniący wymiennik ciepła przed zabrudzeniem. Zazwyczaj, w standardzie, są to filtry klasy G3 lub G4 (obecnie ISO Coarse), wyłapujące cząstki zanieczyszczeń o średnicy > 10 μm (pył gruby, pyłki roślin, owady). Ze względu na jakość powietrza w naszych domach, najistotniejsza jest filtracja powietrza świeżego, nawiewanego do budynku. Dla filtrów podstawowej klasy G4, mamy kilka alternatyw: filtry dokładne ISO ePM1 (dawniej F7) - zalecane na terenach uprzemysłowionych, o dużym stężeniu pyłów w powietrzu, filtry z węglem aktywnym, eliminujące brzydkie zapachy z procesów spalania oraz NOx i SO2 lub kanałowe oczyszczacze powietrza typu Pure Induct od Brink Climate Systems, o najwyższej skuteczności filtracji. O czym jeszcze warto wspomnieć, omawiając temat filtrów w systemach HRV? Regularna kontrola stanu zabrudzenia filtrów, ich czyszczenie i wymiana są niezwykle istotne dla naszego zdrowia i poprawnej pracy rekuperatora. Co więcej, wyłącznie oryginalne filtry danego producenta są gwarancją poprawnej i efektywnej pracy centrali i zapewniają najlepsze parametry (skuteczność filtracji i pojemność pyłową filtrów), kontrolowaną jakość produktu i odpowiednio niskie opory przepływu. Reasumując, inwestując w instalację wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, z myślą o swoim komforcie i dobrej jakości powietrzu wewnętrznym, nie warto oszczędzać na filtrach, których koszt, w stosunku do całości inwestycji, jest nieporównywalnie niski.

...
Kinga Stolorz
specjalista ds. systemów HRV SIG