Spis treści:
Rodzaje tynków elewacyjnych
Tynki to najpopularniejszy sposób wykańczania elewacji. Z uwagi na uniwersalność i łatwość nakładania często wybierane są tynki cienkowarstwowe. Wśród nich wyróżnia się:
● Tynki mineralne – trwałe i odporne na działanie czynników atmosferycznych. Tworzą jednak dość mało elastyczną powłokę i dostępne są w ograniczonej liczbie kolorów.
● Tynki akrylowe – najbardziej elastyczne i dzięki temu mniej podatne na pękanie. Cechują się odpornością na działanie promieni słonecznych, przez co nawet ciemne kolory nie blakną. Do tej grupy należą tynki mozaikowe.
● Tynki silikatowe – trwałe, o bardzo dobrych parametrach mechanicznych. Wyróżniają się wysoką przepuszczalnością pary wodnej i są odporne na działanie wilgoci.
● Tynki silikonowe – cechują się wysoką jakością i łączą najlepsze cechy tynków akrylowych i silikatowych, czyli elastyczność i odporność na zabrudzenia.
● Tynki silikatowo-silikonowe – mają cechy zbliżone do tynków silikonowych, ale są bardziej trwałe i odporne na zabrudzenia.
Tynk mozaikowy na elewację – jaki wybrać?
Tynk mozaikowy (inaczej tynk żywiczny, kamyczkowy lub marmolit) zawiera barwione kruszywo, zazwyczaj kwarcowe lub marmurowe, którego spoiwem jest żywica. Wyróżnia się dużą elastycznością, wytrzymałością i odpornością na działanie warunków atmosferycznych oraz rozwój grzybów i pleśni. Ponadprzeciętna trwałość i niepodatność na uszkodzenia sprawiają, że tynk mozaikowy przez wiele lat zachowuje estetyczny wygląd.
Ze względu na swoje właściwości dekoracyjne i praktyczne tynk mozaikowy żywiczny ma szeroki zakres zastosowania. Najczęściej wykonuje się nim tynkowanie cokołów, podmurówek, wnęk okiennych i drzwiowych, filarów, a także pokrywa wykusze, gzymsy czy nawet ogrodzenia. Sprawdza się także w strefie wejściowej do budynku, ponieważ jest odporny na zabrudzenia. Z tego powodu jest również stosowany wewnątrz budynków, np. na klatkach schodowych i korytarzach.
Na rynku budowlanym dostępne są różne rodzaje tynków mozaikowych. Przy wyborze należy wziąć pod uwagę:
● rodzaj kruszywa – naturalne lub syntetyczne;
● wielkość ziaren – dostępne są tynki żywiczne z kamyczkiem drobnym (o średnicy 0,5 mm), średnim (1,2–2 mm) lub grubym (do 3 mm);
● kolor – tynki mozaikowe występują w szerokiej palecie barw;
● typ tynku – dostępne są tynki mozaikowe zewnętrzne i wewnętrzne (różnica dotyczy odporności na mróz), ale także przeznaczone do nakładania ręcznego lub maszynowego (mają różne konsystencje);
● datę przydatności;
● sposób przechowywania tynku – niekorzystne warunki atmosferyczne, np. mróz czy promieniowanie słoneczne, mogą spowodować zaschnięcie żywicy.
Przygotowanie ścian do tynkowania elewacji
Odpowiednie przygotowanie podłoża jest bardzo ważnym etapem prac. Tynk mozaikowy powinien być nakładany na równych, suchych i oczyszczonych ścianach. Należy też pamiętać, że nie można aplikować masy na świeżo wykonane podłoże. W przypadku warstwy zbrojonej siatką od czasu realizacji muszą minąć co najmniej 3 dni, zaś tradycyjne tynki cementowe, cementowo-wapienne i wapienne powinny mieć minimalnie 28 dni.
Z powierzchni należy usunąć wszelkie zanieczyszczenia – kurz, pył, tłuste plamy i inne zabrudzenia, jak również algi oraz grzyby. Ważne jest też zaszpachlowanie szczelin i pęknięć. Ubytki w strukturze mogą negatywnie wpłynąć na efekt finalny, ale także na trwałość powłoki elewacyjnej. Co prawda, tynk żywiczny można położyć na nierównej powierzchni, ale wiąże się to z większym zużyciem materiału i kosztami. Występuje także ryzyko powstawania pęknięć.
Oczyszczoną i wyrównaną powierzchnię należy zagruntować za pomocą odpowiedniego podkładu pod tynk mozaikowy. Ma to na celu ułatwienie nakładania tynku, ale także poprawę jego przyczepności do podłoża. Po wyschnięciu gruntu (czas podany przez producenta na opakowaniu) można przystąpić do nakładania tynku.
Nakładanie tynku mozaikowego – prace przygotowawcze
Jednym z wymagań prawidłowego nakładania tynku żywicznego są odpowiednie warunki aplikacyjne. Temperatura powietrza i powierzchni powinna mieścić się w przedziale 10–25℃. Tynku nie należy nakładać przy silnym wietrze, bezpośrednim nasłonecznieniu ani podczas opadów deszczu. Zalecenia te mogą się nieco różnić w zależności od producenta, dlatego warto zapoznać się ze wskazówkami na opakowaniu.
Tynki mozaikowe najczęściej występują w formie gotowej masy tynkarskiej. Po otwarciu wiadra produkt należy jednak wymieszać za pomocą wiertarki wyposażonej w mieszadło (na wolnych obrotach). Tynk jest gotowy do aplikacji, gdy uzyska jednolitą konsystencję. Przy tym początkowo ma postać szarej masy – właściwy kolor pojawi się po stężeniu żywicy.
Techniki nakładania tynku mozaikowego
Cienkowarstwowy tynk mozaikowy nakłada się w warstwach od 1 do 3 mm metodą ręczną (tynk zacierany) lub maszynowo (tynk natryskowy). Najczęściej stosowany jest pierwszy sposób. Należy jednak pamiętać, że tynków przeznaczonych do nakładania ręcznego nie aplikuje się za pomocą agregatów tynkarskich i odwrotnie.
Nakładanie tynku mozaikowego ręcznie
Nakładanie tynku żywicznego w sposób ręczny odbywa się przy użyciu pac. Sama technika aplikacji nie różni się znacząco od nanoszenia gładzi czy innych tynków cienkowarstwowych. Za pomocą pacy ze stali nierdzewnej nakłada się niewielką ilość masy na powierzchnię. Tynk należy kłaść w jednym kierunku. Warstwa powinna być stosunkowo cienka. Po usunięciu nadmiaru masy uzyskana grubość najczęściej odpowiada średnicy kruszywa. Przy tym ważne jest, aby aplikacja tynku żywicznego odbywała się w sposób ciągły, bez robienia przerw. Oznacza to, że jednorazowo należy tynkować całą, niepodzieloną powierzchnię.Po równomiernym nałożeniu masy należy wygładzić tynk. W tym celu stosuje się plastikową pacę, która pozwala szybko i łatwo usunąć nadmiar materiału. Należy wykonywać ruchy w tym samym kierunku, np. z góry na dół. Po wygładzeniu na otynkowanej powierzchni pojawi się mleczny nalot, który zniknie po wyschnięciu tynku. Nałożony na ścianę tynk mozaikowy należy pozostawić do wyschnięcia. Proces ten może trwać od kilku do kilkunastu godzin. Dopiero całkowicie sucha powłoka elewacyjna nabiera odpowiednich właściwości, w tym kolorystycznych. Istotne jest, aby tynk podczas schnięcia nie był narażony na działanie wody lub bardzo silnego promieniowania słonecznego. Odpowiednie warunki sprawiają, że otynkowana powierzchnia uzyskuje pożądany wygląd i właściwości – staje się odporna na działanie czynników mechanicznych oraz niekorzystnych warunków atmosferycznych.
Natryskowe nakładanie tynku mozaikowego
Tynk mozaikowy można nakładać techniką natryskową za pomocą specjalnego pistoletu i agregatu tynkarskiego. Urządzenia muszą być jednak przystosowane do aplikacji masy z ziarnami o średnicy nawet 3 mm. Ciśnienie natrysku oraz wielkość dyszy pistoletu należy dostosować do oczekiwanej faktury. Masę tynkarską nakładamy równomiernie na całej powierzchni poziomymi pasami, rozpoczynając od góry. Ważne, aby tynk dokładnie pokrywał całą ścianę. W celu uzyskania wyraźniejszej struktury masę można nałożyć ponownie na wyschniętą warstwę, ale przy mniejszym ciśnieniu. Warto wiedzieć, że natryskowe nakładanie tynku żywicznego ma wiele zalet. Użycie agregatu przyspiesza prace, ale także wpływa na mniejsze zużycie materiału. Co więcej, technologia natryskowa pozwala na przerwanie pracy w dowolnym momencie bez obaw o efekt końcowy. Ten sposób aplikacji tynku ułatwia także tynkowanie miejsc trudno dostępnych, np. gzymsów, boni, ścian owalnych czy zewnętrznych elementów dekoracyjnych.
Jak położyć tynk mozaikowy, aby uniknąć błędów? Podsumowanie
Prawidłowa technika nakładania tynku mozaikowego zewnętrznego jest bardzo ważna dla zachowania właściwości powłoki. Popełnione przy aplikacji błędy niosą poważne konsekwencje. Oto najczęstsze przyczyny niepowodzeń i ich skutki:
● źle przygotowane podłoże lub nieodpowiedni preparat gruntujący – problem z przywieraniem masy do ściany;
● nieodpowiednie warunki aplikacyjne, np. zbyt silne nasłonecznienie – negatywny wpływ na ostateczny wygląd tynku;
● zbyt długie mieszanie masy tynkowej – powstanie pęcherzyków powietrza, które niekorzystnie wpływają na tynk;
● robienie przerw podczas aplikacji tynku – krawędzie pomiędzy poszczególnymi warstwami będą widoczne, co pogarsza efekt finalny;
● wygładzanie tynku w różnych kierunkach – na powierzchni pojawią się refleksy świetlne dające wrażenie niejednorodnej faktury;
● nierównomierne natryskiwanie tynku – po wyschnięciu mogą być widoczne różnice kolorystyczne;
● nieodpowiednie warunki schnięcia tynku – powłoka nie uzyska swoich właściwości.
Poprawa źle położonego tynku mozaikowego jest w praktyce bardzo trudna. Masa po wyschnięciu jest silnie utwardzona, przez co aplikacja dodatkowej warstwy w celu korygowania niedoskonałości jest problematyczna i daje nieestetyczne rezultaty. Także zerwanie tynku jest bardzo trudne do wykonania. Dlatego bardzo ważne jest przestrzeganie zasad aplikacji tynku mozaikowego i stosowanie się do zaleceń producenta.
